คุณเคยสังเกตไหมว่าเพียงแค่ยกแก้วชาสเปียร์มิ้นขึ้นสูดกลิ่นหอมเย็น ก็เหมือนได้รีเฟรชทั้งร่างกายและจิตใจในชั่วขณะ? ใบมิ้นต์สีเขียวอ่อนชนิดนี้ไม่ได้มีดีแค่ความสดชื่น แต่ยังซ่อนพลังดูแลสุขภาพหลากหลายด้าน ตั้งแต่ปรับสมดุลฮอร์โมนผู้หญิง บรรเทาอาการท้องอืด ไปจนถึงช่วยผ่อนคลายก่อนเข้านอน บทความนี้จะพาคุณเจาะลึก “ฤทธิ์ลับ” ของชาสเปียร์มิ้น พร้อมวิธีดื่มอย่างได้ผลและข้อควรระวัง
ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนในผู้หญิง — ลดขนดก และ บรรเทาอาการ PCOS
สารสำคัญในสเปียร์มิ้น เช่น rosmarinic acid และ carvone มีฤทธิ์ต้านแอนโดรเจน งานวิจัยแบบสุ่ม–ควบคุมหลายฉบับพบว่า การดื่มชาสเปียร์มิ้นวันละ 2 แก้ว ติดต่อกัน 30 วัน สามารถลดระดับ testosterone อิสระและรวม (total & free testosterone) ลงอย่างมีนัยสำคัญ ส่งผลให้ขนดก (hirsutism) และสิวฮอร์โมนดีขึ้นในกลุ่มผู้ป่วย PCOS
บรรเทาอาการท้องอืด คลื่นไส้ และช่วยย่อย
กลิ่นหอมของน้ำมันหอมระเหยในสเปียร์มิ้นมีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบของลำไส้ จึงลดอาการเกร็ง แน่น จุกเสียด และช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานลื่นไหลขึ้น นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าช่วยลดอาการคลื่นไส้เบื้องต้นได้ด้วย
ต้านจุลชีพ – ลดกลิ่นปาก และยับยั้งเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
สารฟีนอลิกและน้ำมันหอมระเหยจากสเปียร์มิ้นมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก – แกรมลบ และเชื้อราบางชนิด จึงช่วยลดการสะสมของเชื้อในช่องปาก ลดกลิ่นปาก รวมถึงอาจชะลอการติดเชื้อทางเดินอาหารได้ในระดับหนึ่ง
ต้านการอักเสบและบรรเทาอาการข้อกระดูก
งานวิจัยจาก Cleveland Clinic ระบุว่า ชาสเปียร์มิ้นมีคุณสมบัติ anti-inflammatory ช่วยลดอาการปวด–ตึงข้อต่อในผู้ที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม เมื่อดื่มเป็นประจำวันละ 2–3 แก้ว
เสริมความจำและสมาธิ
การศึกษาที่ให้สารสกัดสเปียร์มิ้นในผู้สูงอายุที่มีปัญหาความจำพบว่า คะแนนทดสอบความจำดีขึ้น ~15 % หลังรับประทานต่อเนื่อง 90 วัน สันนิษฐานว่าเกิดจากสารต้านอนุมูลอิสระ (เช่น rosmarinic acid) ที่ช่วยลดการอักเสบในสมอง
เติมสารต้านอนุมูลอิสระสูง
ใบสเปียร์มิ้นอุดมด้วยฟลาโวนอยด์และกรดฟีนอลิก ช่วยกวาดอนุมูลอิสระ ปกป้องเซลล์จากความเสียหาย ลดความเสี่ยงโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวานและโรคหัวใจ
ช่วยให้ผ่อนคลาย – อาจส่งเสริมการนอน
กลิ่นหอมสดชื่นจากสเปียร์มิ้นมีฤทธิ์สงบประสาทอ่อน ๆ ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย เหมาะดื่มก่อนนอนสำหรับผู้ที่ต้องการพักผ่อนเต็มอิ่ม (สเปียร์มิ้นไม่มีคาเฟอีน)
วิธีชงและปริมาณที่แนะนำ
- อัตราส่วนมาตรฐาน : ใบแห้ง 1 ช้อนชา (ประมาณ 1 กรัม) ต่อน้ำร้อน 200 มล.
- เวลาแช่ : 5–7 นาที ปิดฝาไว้เพื่อเก็บน้ำมันหอม
- ดื่ม : วันละ 2–3 แก้ว หลังอาหาร หรือก่อนนอน 1 แก้วช่วยผ่อนคลาย
เคล็ดลับ : เติมน้ำผึ้งหรือน้ำตาลหญ้าหวานเล็กน้อยจะช่วยเสริมรสหวานหอมโดยไม่เพิ่มแคลอรี่
ข้อควรระวัง
- ผู้ที่มี GERD หรือกรดไหลย้อนอาจมีอาการแสบร้อนยอดอกเพิ่ม
- ผู้แพ้พืชตระกูลมินต์ควรหลีกเลี่ยง
- หญิงตั้งครรภ์ / ให้นม และผู้ที่ใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดหรือยาลดกรด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่มเป็นประจำ
สรุป
ชาสเปียร์มิ้นเป็นสมุนไพรหอมสดชื่นที่มอบคุณประโยชน์รอบด้าน — ตั้งแต่ปรับสมดุลฮอร์โมนผู้หญิง PCOS, บรรเทาอาการท้องอืด, ต้านจุลชีพ, ลดการอักเสบของข้อ, ไปจนถึงเสริมความจำและช่วยให้ผ่อนคลายก่อนเข้านอน หากไม่มีข้อห้ามเป็นพิเศษ การดื่มวันละ 2–3 แก้วถือว่าเป็นวิธีง่าย ๆ ในการดูแลสุขภาพในชีวิตประจำวันได้อย่างลงตัว
แหล่งอ้างอิงข้อมูล:
- Grant, P. (2010). Spearmint herbal tea has significant anti-androgen effects in polycystic ovarian syndrome: A randomized controlled trial. Phytotherapy Research, 24(2), 186–188. DOI: 10.1002/ptr.2900. (PubMed)
- Mahboubi, M. (2018). Mentha spicata L. essential oil, phytochemistry and its effectiveness in flatulence. Journal of Traditional and Complementary Medicine, 11(2), 75–81. DOI: 10.1016/j.jtcme.2017.08.011. (PubMed)
- Connelly, A. E., Tucker, A. J., Tulk, H., et al. (2014). High-rosmarinic acid spearmint tea in the management of knee osteoarthritis symptoms. Journal of Medicinal Food, 17(12), 1361–1367. DOI: 10.1089/jmf.2013.0189. (PubMed)
- Herrlinger, K. A., Nieman, K. M., Sanoshy, K. D., et al. (2018). Spearmint extract improves working memory in men and women with age-associated memory impairment. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 24(1), 37–47. DOI: 10.1089/acm.2016.0379. (PubMed)
- Landeo-Villanueva, G. E., Salazar-Salvatierra, M. E., Ruiz-Quiroz, J. R., et al. (2023). Inhibitory activity of essential oils of Mentha spicata on Streptococcus mutans biofilms in an in-vitro model. Antibiotics, 12(2), 369. DOI: 10.3390/antibiotics12020369. (MDPI)
- Brown, N., John, J. A., & Shahidi, F. (2019). Polyphenol composition and antioxidant potential of mint leaves. Food Production, Processing and Nutrition, 1, Article 1. (BioMed Central)
- Romito, N. (2023, 22 พฤศจิกายน). 3 Health Benefits of Spearmint Tea. Cleveland Clinic – Health Essentials. (Cleveland Clinic)
แหล่งข้อมูลทั้งหมดนี้สนับสนุนประเด็นสำคัญในบทความเรื่องการลดฮอร์โมนแอนโดรเจน (PCOS & ขนดก), บรรเทาอาการท้องอืด, ต้านจุลชีพ, ลดการอักเสบ-ปวดข้อ, เสริมความจำ-การนอน, และเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระจากชาสเปียร์มิ้น