Skip to content 
ต้นพวงคราม (Sandpaper Vine): ไม้เลื้อยที่สวยงามและเปี่ยมด้วยคุณค่า
ต้นพวงคราม หรือที่รู้จักในภาษาอังกฤษว่า Sandpaper Vine มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Petrea volubilis. พืชชนิดนี้เป็นไม้เลื้อยที่ได้รับความนิยมอย่างมากในวงการจัดสวน เนื่องจากความสวยงามของดอกและความหลากหลายในการใช้ประโยชน์ ต้นพวงครามเป็นพืชในตระกูล Verbenaceae ที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ แต่สามารถพบได้ในหลายประเทศทั่วโลกที่มีสภาพภูมิอากาศเขตร้อนและกึ่งร้อน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้นพวงครามเป็นไม้เลื้อยที่มีความสามารถในการปีนป่ายขึ้นตามโครงสร้างหรือสิ่งกีดขวางต่างๆ ลำต้นมีลักษณะเป็นไม้แข็ง ใบของต้นพวงครามมีลักษณะคล้ายกระดาษทราย ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ Sandpaper Vine ใบมีขอบหยักเล็กน้อยและพื้นผิวหยาบสาก ดอกของต้นพวงครามมีความโดดเด่นอย่างมาก โดยมีสีม่วงอ่อนถึงเข้ม มีกลีบดอก 5 กลีบที่จัดเรียงอย่างสวยงามบนช่อดอก ดอกของพวงครามจะบานออกเป็นช่อๆ ซึ่งทำให้เกิดภาพที่สวยงามและน่าประทับใจ
การปลูกและการดูแลรักษา
ต้นพวงครามเป็นพืชที่ค่อนข้างทนทาน สามารถเจริญเติบโตได้ดีในดินเกือบทุกชนิด และต้องการแสงแดดจัดเพื่อการออกดอกที่ดีเยี่ยม ต้นพวงครามสามารถขยายพันธุ์ได้โดยการปักชำหรือการใช้เมล็ด การรดน้ำเป็นประจำและการใส่ปุ๋ยที่มีธาตุอาหารครบถ้วนจะช่วยให้พืชเติบโตได้อย่างรวดเร็วและออกดอกอย่างสมบูรณ์
การใช้ประโยชน์
นอกจากความสวยงามที่ใช้ในการจัดสวนและภูมิทัศน์ ต้นพวงครามยังมีประโยชน์ในการใช้เป็นไม้เลื้อยเพื่อปกคลุมรั้วหรือสิ่งปลูกสร้างอื่นๆ ช่วยเพิ่มความสวยงามและความร่มรื่นให้กับพื้นที่ นอกจากนี้ยังมีการใช้ดอกพวงครามในการประดับตกแต่งงานพิธีต่างๆ เนื่องจากดอกมีสีสันที่สวยงามและคงทน
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
ต้นพวงครามปลูกในบ้านดีไหม?
ต้นพวงคราม (Petrea volubilis) สามารถปลูกในบ้านได้ แต่จะต้องมีการดูแลอย่างเหมาะสม เนื่องจากต้นพวงครามต้องการแสงแดดมากในการเจริญเติบโตและออกดอก การปลูกในบ้านควรจัดวางในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมงต่อวัน เช่น บริเวณหน้าต่างที่มีแสงแดดจ้า หรือในเรือนกระจก นอกจากนี้ต้องมีการควบคุมการเจริญเติบโตของต้นด้วยการตัดแต่งเพื่อไม่ให้มีขนาดใหญ่เกินไป
ต้นพวงครามปลูกในกระถางได้ไหม?
ได้ ต้นพวงครามสามารถปลูกในกระถางได้ดี เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่มีพื้นที่จำกัดในการปลูกในสวน การปลูกในกระถางควรเลือกกระถางที่มีขนาดใหญ่พอสมควรเพื่อให้ระบบรากของต้นพวงครามขยายตัวได้เต็มที่ และควรมีการระบายน้ำที่ดีเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำขัง นอกจากนี้ควรมีโครงสร้างให้ต้นพวงครามเลื้อยตาม เช่น การใช้ไม้เลื้อยหรือซุ้มไม้ เพื่อให้ต้นสามารถเติบโตอย่างเป็นระเบียบ
ต้นพวงครามชอบน้ำไหม?
ต้นพวงครามชอบน้ำและควรรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงที่กำลังเจริญเติบโต การรักษาความชุ่มชื้นในดินเป็นสิ่งสำคัญ แต่ต้องระวังอย่าให้น้ำขัง เพราะอาจทำให้รากเน่าได้ ต้นพวงครามสามารถทนทานต่อการขาดน้ำได้ในระดับหนึ่งเมื่อโตเต็มที่แล้ว แต่ในช่วงหน้าร้อนหรือช่วงที่มีการเจริญเติบโตมาก ควรเพิ่มปริมาณการรดน้ำ
ต้นพวงครามดูแลยังไง?
การดูแลต้นพวงครามให้สวยงามและออกดอกได้ดีมีขั้นตอนดังนี้:
- แสงแดด: ควรปลูกในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงมากที่สุด เพื่อกระตุ้นการออกดอกที่สมบูรณ์
- การรดน้ำ: รดน้ำเป็นประจำเพื่อให้ดินชุ่มชื้น แต่ต้องระวังอย่าให้น้ำขังในดิน
- การตัดแต่ง: ตัดแต่งกิ่งหลังจากดอกเริ่มร่วง เพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของกิ่งใหม่และการออกดอกในรอบถัดไป
- ปุ๋ย: ใส่ปุ๋ยที่มีธาตุอาหารสมดุลทุก 4-6 สัปดาห์ในช่วงการเจริญเติบโต เพื่อส่งเสริมการออกดอกและการเจริญเติบโตของต้น
- โครงสร้าง: ใช้โครงสร้างหรือซุ้มไม้เพื่อให้ต้นเลื้อยตามและเติบโตอย่างสวยงาม
ด้วยการดูแลที่ถูกต้อง ต้นพวงครามจะเป็นพืชที่เพิ่มความสวยงามและเสน่ห์ให้กับบ้านหรือสวนของคุณได้อย่างดี
สรุป
ต้นพวงครามเป็นพืชที่เหมาะสำหรับการปลูกในสวนหรือพื้นที่เปิด เนื่องจากความสวยงามและความทนทานที่ไม่ต้องการการดูแลรักษามากนัก ดอกที่มีสีสันสดใสของพวงครามยังสามารถเพิ่มความสวยงามให้กับบ้านและสวนของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นไม้เลื้อยที่ไม่เพียงแต่เพิ่มความงามให้กับพื้นที่ แต่ยังเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับการสร้างร่มเงาและปกคลุมสิ่งกีดขวางอีกด้วย
ขอถามคำถามนะคะ อยากปลูกพวงครามในยุโรป (เนเธอร์แลนด์) ซึ่งมีช่วงอุณหภูมิอบอุ่น อุณหภูมิอยู่ที่ 15-35 องศา อยู่ประมาณ 7 เดือน ระหว่างเดือนมีนาคม-กันยายน ส่วนเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์จะเป็นช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว สภาพอากาศจะประมาณฝนเยอะ ลม และหน้าหนาวอุณหภูมิก็อาจจะลงไปได้ถึงติดลบ แต่ไม่เกิน -10 องศา โดยรวมจะอยู่ระหว่าง 0-14 องศาเซลเซียสค่ะ …. อยากปลูกพวงครามมาก สวนที่จะเอาพวงครามลงปลูกหันหน้าเข้าทิศใต้ ซึ่งได้รับแสงแดดทั้งวันตั้งแต่ 8 นาฬิกาไปจนถึง 19 นาฬิกา …จะปลูกในกระถางขนาดใหญ่ และหน้าหนาวจะคลุมลำต้นเขาด้วยผ้าใบพิเศษสำหรับคลุมต้นไม้ในหน้าหนาว….ขออนุญาตสอบถามนะคะว่าสมควรปลูกดีไหมคะ
### คำตอบสั้น ๆ
– **พวงคราม (Petrea volubilis) เป็นไม้เขตร้อนที่ทนความเย็นได้เพียง ≈ –3 °C (25–30 °F) และจัดอยู่ใน USDA Zone 10–11**
– ฤดูหนาวของเนเธอร์แลนด์ (0 ถึง –10 °C) ต่ำกว่าลิมิตนี้ จึง **ปลูกกลางแจ้งตลอดปีไม่ได้** แม้จะคลุมลำต้นด้วยผ้ากันหนาวก็ตาม—รากในกระถางจะแข็งตัวก่อนเสมอ
– **ทางออกเดียวคือปลูกในกระถางใหญ่ + ย้ายเข้าที่อุ่นมีแสงก่อนอุณหภูมิลดต่ำกว่า 5 °C** (เรือนกระจก, ซันรูม, ห้องกระจกติดหน้าต่าง) ตามคำแนะนำ “ให้ overwinter ในร่มเมื่ออยู่ในเขตหนาว”
—
## วิเคราะห์เงื่อนไขสวนของคุณ
| ปัจจัย | สภาพจริง | ผลต่อพวงคราม |
| **แดด (มี 8 – 19 น.)** | เหมาะมาก – ต้องการแดดจัดเต็มวัน | ส่งเสริมการแตกแขนงและออกช่อดอก |
| **อุณหภูมิ มี.ค.–ก.ย. (15–35 °C)** | อยู่ในช่วงเติบโต/ออกดอกดีที่สุด (18–27 °C) | พวงครามจะเจริญเร็วและให้ดอกหลายรอบ |
| **อุณหภูมิ ต.ค.–ก.พ. (0 ถึง –10 °C)** | ต่ำกว่าความทนเย็น > เสี่ยงตาย | ต้องย้ายหลบหรือให้ความอบอุ่น |
| **ฝน & ลมฤดูใบไม้ร่วง** | ดินในกระถางอาจแฉะ + ลมโค่นกิ่ง | ใช้ดินโปร่งระบายน้ำดีและค้ำกิ่ง |
—
## แนวทาง “ปลูกได้ … ถ้ายอมรับภาระดูแลฤดูหนาว”
1. **ภาชนะ**
– ใช้กระถาง 40–60 ลิตรขึ้นไป มีรูระบายน้ำหลายจุด
– วางบนรถเข็น/แผ่นมีล้อเพื่อเคลื่อนย้ายง่าย
2. **ดินและปุ๋ย**
– ดินร่วน : เพอร์ไลต์ : กาบมะพร้าว = 2 : 1 : 1 (ระบายดี ไม่ขังน้ำ)
– ใส่ปุ๋ยคอกสุกหรือปุ๋ยสูตรเสมอทุก 4–6 สัปดาห์ช่วงโต, ลด‑หยุดปุ๋ยปลาย ก.ย.
3. **ค้ำและตัดแต่ง**
– ตั้งค้าง/ซุ้มสูง 2–3 ม. ให้เถาเกาะ
– หลังช่อดอกโรย ตัดปลายกิ่ง ~⅓ กระตุ้นแขนงข้าง
4. **การย้าย overwinter**
– **ย้ายเข้า** เมื่อพยากรณ์ต่ำกว่า 8 °C (ปลาย ก.ย.‑ต้น ต.ค.)
– ที่พัก: อุณหภูมิ 8–15 °C, มีแสง 6 ชม.ขึ้นไป (กระจก, ไฟพืช)
– รดน้ำเบา ๆ ให้ดินหมาด ไม่แฉะ; งดปุ๋ย
– ตรวจเพลี้ยแป้ง/ไรแดงเดือนละครั้ง
> *ถ้าไม่มีที่ย้าย*: ห่อทั้งกระถางด้วยฉนวนโฟม + ผ้าฟลีซหลายชั้น + คลุมพลาสติกใสทำเป็นมินิ‑กรีนเฮาส์ และยกกระถางพ้นพื้นคอนกรีต — ช่วยยืดอายุ แต่ **ยังมีโอกาสตายสูง** เมื่ออุณหภูมิติดลบหลายวัน
5. **สำรองต้นใหม่**
– ปักชำกิ่งอ่อนช่วง ส.ค. เก็บในบ้านเป็น “ประกัน” เผื่อปีใดต้นหลักไม่รอด
—
## ถ้าอยากลดงานดูแล
– เลือกไม้เลื้อยดอกม่วงที่ทนหนาวกว่า เช่น **Wisteria sinensis, Clematis viticella, Hardenbergia violacea** (–7 °C) หรือ **Akebia quinata** ดอกหอม
– รูปลักษณ์ไม่เหมือนพวงคราม 100 % แต่ปลูกกลางแจ้งได้ทั้งปีในเนเธอร์แลนด์
—
### สรุป
– **สมควรปลูกได้** ถ้าคุณมีที่อุ่นให้ต้นไม้พักฤดูหนาวและยอมย้ายกระถางเข้า‑ออกปีละครั้ง
– หากต้องการปลูกทิ้งไว้กลางแจ้งตลอด 12 เดือน — ไม่แนะนำ เพราะอุณหภูมิต่ำกว่าที่พวงครามจะทนได้หลายองศา และกระถางจะเย็นจัดเร็วกว่าดินจริง