เหตุผลที่ไม่ควรดื่มชาสมุนไพรต่อเนื่องเป็นเวลานานหลายเดือนโดยไม่มีการหยุดพัก
- ร่างกายเกิดความเคยชิน (Tolerance)
- หากดื่มสมุนไพรชนิดเดิมทุกวัน ร่างกายอาจปรับตัวจนฤทธิ์ของสมุนไพรลดลง ไม่ได้ผลชัดเจนเหมือนช่วงแรก
- ความเสี่ยงสะสมของสารออกฤทธิ์
- สมุนไพรหลายชนิดมีสารออกฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา หากสะสมในร่างกายนาน อาจเกิดผลข้างเคียง เช่น สมุนไพรขับปัสสาวะหรือขับพิษ อาจทำให้เสียสมดุลเกลือแร่ได้
- ผลต่อการทำงานของตับและไต
- ตับและไตต้องทำงานในการกำจัดสารต่างๆ หากดื่มต่อเนื่องโดยไม่มีการหยุดพัก อาจเพิ่มภาระ ทำให้เสี่ยงต่อการทำงานผิดปกติในระยะยาว โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัว
- การรบกวนสมดุลร่างกาย (Homeostasis)
- สมุนไพรบางชนิดมีฤทธิ์ร้อน บางชนิดมีฤทธิ์เย็น หากได้รับฤทธิ์ใดมากเกินไปอาจทำให้เสียสมดุลสุขภาพ
- อาจมีผลต่อยาที่รับประทานร่วม
- สมุนไพรบางชนิดมีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด ลดความดัน หรือลดน้ำตาลในเลือด หากใช้ต่อเนื่องร่วมกับยาประจำ อาจเกิดปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์หรือเสริมฤทธิ์ยามากเกินไป
- ไม่มีงานวิจัยรองรับการใช้ระยะยาว
- งานวิจัยส่วนใหญ่ศึกษาในระยะสั้น จึงไม่สามารถยืนยันความปลอดภัยของการใช้สมุนไพรเดิมทุกวันติดต่อกันเป็นปี
- แนวทางแพทย์แผนไทยและจีนแนะนำให้เว้น
- การใช้สมุนไพร ควรใช้เป็นคอร์ส เช่น 5-7 วัน หรือ 2-4 สัปดาห์ แล้วเว้นระยะ เพื่อให้ร่างกายพักฟื้นและปรับสมดุลเอง
คำแนะนำทั่วไป
- หากจำเป็นต้องดื่มต่อเนื่อง ควรปรึกษาแพทย์แผนไทย แพทย์แผนจีน หรือเภสัชกรสมุนไพร เพื่อกำหนดระยะเวลาและปริมาณอย่างเหมาะสม
- หากไม่มีข้อบ่งใช้เร่งด่วน ควรเว้น 1-2 วันต่อสัปดาห์ หรือหยุด 1-2 สัปดาห์หลังครบ 1-2 เดือน